© Dieuwke Boersma, haar vader Anthoon Boersma en haar dochter Sippy van der Meer.
Vroeger (in de 17e eeuw) hadden beide dorpen elk een eigen school en schoolmeester. Men moet zich hier niet al te veel van voorstellen, want zomers was er geen schoolmeester nodig; meester hielp dan de ouders van zijn leerlingen met het hooien, of ging mee vissen. ’s Winters was er dan wel een boer of ambachtsman die een “winterschool” organiseerde. Deze mensen stonden natuurlijk niet te boek als schoolmeester, zodat het nooit helemaal duidelijk was hoe het stond met het schoolgaan. De schoolmeesters werden door de kerkvoogdij betaald.
Aflevering 10: De scholen in Akmarijp en Terkaple
Van Akmarijp-Terkaple zijn nog doop-, trouw- en lidmatenregisters van 1641-1660 bewaard gebleven waar enkele schoolmeesters in genoemd worden. Van Terkaple is meer bekend dan van Akmarijp. Dit komt omdat van de kerkelijke combinatie de dominee in Terkaple stond/woonde; daar was dus een vaste schoolmeester. Deze man was tegelijkertijd ook koster en voorzanger in beide kerken, zowel in die van Terkaple als in die van Akmarijp. In Akmarijp was alleen school als er iemand was die dit wilde doen. Diegene werd dan door de kerkvoogdij aangesteld.
Van Akmarijp zijn een paar schoolmeesters bekend: “den 14en Aug. 1642 was Johannes Obbesz schoeldiener Tecumarijp” (= te Akmarijp). In 1674 is Sicke Oeges “schooldienaer in Ackmarijp”. Sicke en zijn vrouw Imck Jellis worden dan uitgesloten van het avondmaal in de kerk, omdat zij de “Edele Opsienders van onse gemeente (= predikant en ouderlingen) gelastert ende belogen hadden, en haar absenteerden van de predictie des Woords”.
Verder worden er geen specifieke schoolmeesters genoemd. Wel een paar mensen die dorpsrechter waren.
Deze baan werd vaak uitgeoefend door een schoolmeester, b.v. Riemer Clasen die in 1700 “ontvanger en dorpsrechter” was. Van Terkaple zijn meer mensen bekend die schoolmeester waren, o.a. de melding uit het lidmatenboek van de kerk: “den 2e Jan. 1672 is Trijntje Willems, huisvrouw van Tjepke Riemers, schooldienaar in Capla, versturven. Den 18en Sept. 1675 is Tjepke Riemers, schooldienaar ende dorprechter in Capla versturven”.
Een ander stukje gaat over de inkomsten van schoolmeester Rodmer Rodmers van Wijngaarden. Hij was vanaf 1798 schoolmeester in Terkaple. In 1817 gingen er maar 13 kinderen naar school. Het traktement was fl. 80,– van het dorp en fl. 85,– van de kerk. Bovendien was Rodmer veldwachter waar hij nog eens fl. 60,– mee verdiende.
In 1844 werd er een nieuwe school gebouwd. Dit was op de Tsjerkepôle van Terkaple. Er was toen een 20-tal leerlingen die elk kwartaal 30 cent schoolgeld betaalde. De kerk betaalde toen fl. 100,– voor het kosteren en voorzingen, de gemeente betaalde fl. 80,– + vrij wonen.
In 1881 werd door de gemeenteraad besloten tot “stichting van een nieuwe school met woning te Akmarijp en onttrekking aan den publieken dienst der oude school te Terkaple. Den 11en Juli 1881 werd deze nieuwbouw aanbesteed voor fl. 11.391,–“. Deze school – Buorren 20 wordt nu particulier bewoond en in de oude schoolwoning van toen woont nu fam. Samplonius (Buorren 16). Dit was dus een openbare school. In 1912 kwam er ook een christelijke school bij. Er waren toen 2 lagere scholen voor een handvol kinderen. Beide scholen hebben naast elkaar bestaan tot 1 juli 1934. Toen is de openbare school opgeheven door Gedeputeerde Staten en gingen Terkaple en Akmarijp verder met 1 school.
